Tijdens de conferentie op 3 oktober 2007 in De Vereeniging te Nijmegen hebben we onszelf laten verrassen door de wijsheid uit het kloosterleven.
Het programma bestond uit boeiende inleidingen, markante levensverhalen, meditatieve momenten en artistieke bijdragen die iedere annwezige raakten.

Hiermee wilde de KNR (Konferentie Nederlandse Religieuzen)ons aanmoedigen onze eigen spiritualiteit in werk en leven vorm te geven.
De conferenties lieten een positief en eigentijds geluid horen. De teksten van deze conferenties zullen later uitgegeven worden, en komen op de internet-site van KNR te staan.
Open de site hier

In het programma stonden drie contrast-begrippen centraal:

Actie & Contemplatie - verlangen naar stilte
Individu & Gemeenschap - verlangen naar verbondenheid
Ontvangen & Geven - verlangen naar bezieling


 Leo Fijen was de dagvoorzitter. Hij is presentator bij de KRO en schreef enkele succesvolle boeken waaronder 'De reis van je hoofd naar je hart'. En: "De weg naar de hemel ligt verborgen in je ziel."
Kees Waaijman - de mens als leerling. "Van de ene verbazing in de andere."
Kees Waaijman is hoogleraar spiritualiteit aan de Radboud Universiteit Nijmegen, directeur van het Titus Brandsma Instituut en lid van de Karmelorde.
Freek de Jonge - zoekt en vindt niet. Hij hield een mini conference over "het menselijk verlangen."
Naast zijn werk als cabaretier heeft Freek de Jonge ook enkele romans geschreven en twee films gemaakt.

Het verlangen naar stilte

In de huidige schreeuwerige en veeleisende samenleving is het niet eenvoudig rust en stilte te vinden. We moeten opnieuw een gezond en weldadig dagritme op het spoor komen. Door een goede balans tussen actie en contemplatie kun je weer dichterbij jezelf komen en het mysterie van het leven hervinden. Maar de stilte kan oorverdovend en vervelend zijn, omdat we juist dan onze innerlijke onrust ervaren. Hoewel rust en stilte geen tovermiddelen zijn, kan de wijsheid uit de kloostertradities ons helpen dit verlangen vorm te geven.
Droom jij er van dat je langzaam leeft?
Wat hoop je te vinden in de rust en stilte?
Hoe vind je de balans tussen actie en contemplatie?

Actie & Contemplatie.

Herman De Dijn - stilte is geen tovermiddel. "De band tussen actie en contemplatie."
Herman De Dijn is hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de Katholieke Universiteit Leuven.

Judith Herzberg - "Met de handen voor je oren." Voordracht uit eigen werk
Judith Herzberg is dichteres, toneel- en prozaschrijfster. Haar werk wordt gekenmerkt door hoopvolle kanttekeningen bij het bestaan.

Het verlangen naar verbondenheid

Naast de verbondenheid met mensen, verlangen we ook naar een verbondenheid met het mysterie van het leven. Ook hier stuiten we op een contrast, want: "hoe verhoud ik me als individu tot het grotere geheel?"
Misschien is eenzaamheid een groot woord, maar het is wel een actueel thema. Soms ervaren we een sociale eenzaamheid als we binnen onze gemeenschap geen geborgenheid ervaren.
We kennen ook de fundamentele, innerlijke eenzaamheid, die hoort bij het leven.
Wat hebben de kloostertradities ons hierover te vertellen? Ben jij opgenomen in een (werk)gemeenschap waar je je gezien voelt? Ken jij je eigen innerlijke eenzaamheid als bron van je spiritualiteit? Ervaar jij een verbondenheid met het grotere geheel?

Individu & Gemeenschap

Conny Janssen Danst - "kluizenaars en kloosterlingen." Fragment uit de voorstelling 'in two minds' over de spanning tussen individu en gemeenschap.
Typerend voor de danstaal van Conny Janssen is haar voorliefde voor contrasten.
(lees verder hiernaast)
 Hilde Kieboom - "Bewogenheid"

Vriendschap als voedende schakel tussen individu en gemeenschap.
Hilde Kieboom is oprichtster van de Sint-Egidiusgemeenschap in Antwerpen.
De leden van deze gemeenschap streven naar een verdraagzame samenleving en het uitbannen van armoede.

Rabbijn Awraham Soetendorp - "Wijsheidsbronnen."
Over zijn gedrevenheid om vanuit vriendschap de (wereld)gemeenschap te voeden en transformeren.
Rabbijn Soetendorp heeft zich zijn leven lang ingezet voor vrede en met name voor kinderen.
Hij is rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente te Den Haag.

Het verlangen naar bezieling

In de stilte en verbondenheid kun je je bezieling op het spoor komen. Elk mens is uniek en heeft iets waardevols aan de wereld toe te voegen. Het leven maakt een uitnodigend gebaar om in je kracht te gaan staan en richting te geven aan je bestaan. Je roeping volgen is een waagstuk, een proces van vallen en weer opkrabbelen, maar het geeft een rijk gevoel. In contrast daarmee kunnen we soms het idee hebben dat we alleen maar geven, waardoor we uitgeput raken.

Hoe kunnen we blijven zoeken naar inspiratie in ons werk, zodat we niet alleen geven maar ook ontvangen?
In het kloosterleven heeft men weet van de bronnen waaruit je kunt putten voor je bezieling.
Hoe staat het met jouw balans tussen geven en ontvangen?
Ervaar jij de waarde van jouw werk?
Geef jij gehoor aan je roeping?

Ontvangen & Geven

Hakim en Karim Traïdia - "Roeping als waagstuk." Theater over een levensverhaal.
Hakim Traïdia is mime speler en acteur (ook bekend van Sesamstraat). Karim Traïdia schrijft scenario's en regisseert films en theatervoorstellingen.
Désanne van Brederode en Jan Marijnissen: "Van waarde zijn"
Over het streven om vanuit ieders uniciteit een zinvolle bijdrage te leveren aan de wereld.
Désanne van Brederode is filosofe en schrijfster, onder andere van de roman 'Ave verum corpus: Gegroet waarlijk lichaam.'
Jan Marijnissen is bekend als leider van de SP. Hij voelt zich in zijn strijd tegen onrecht verwant met Franciscus van Assisi.


Tussen de bedrijven door, van 's-morgens 09.00 uur tot laat in de namiddag was er in een belendende zaal de z.g.n. "reli-markt", waar alle congregaties en missionerende gemeenschappen zich aanboden aan de meer dan 1600 aanwezigen, met folders, boeken, tijdschriften, filmpjes en "powerpoint" presentaties, en "wat dies meer zij'.
De Witte Paters en Witte Zusters waren ook van de partij: zie de foto' s.
Al met al een zeer instructieven en 'gezellige" bijeenkomst, waar we bij elkaar weer eens frisse ideeën opdeden, en elkaar een riem onder het hart staken.

De teksten van de conferenties worden spoedig gepubliceerd op de website van www.bewogenheid.nl



Bekijk de foto's hieronder.

 
Pater Geert Groenewegen van het Missionair Project in Den Haag gaat aan de slag bij de Witte Paters-stand.
 
Laatste aanwijzingen , rond 09.00 uur: alles is ge-installerd!
 
Rechten van de mens in de knel bij de vluchtelingen in de Haagse Schilderswijk...
 
De Witte Zusters werken actief mee aan de laatste voorbereidingen van de stand.
 
Ouderwetse Reli-Markt!
 
Geroezemoes bij de opening van de zaal, die propvol kwam te zitten!
 
Meer dan 1500 mensen in de zaal!

Tjeu Timmermans, voorzitter van de KNR. Foto Gérard Damoiseaux.©

Anne Marieke Schwenke en Gastenzuster Imma bij het Clarissenklooster te Megen. Foto Maikel Samuels ©
 

Zoeken jullie iets?


In de afgelopen jaren is er gewerkt aan de inventarisatie van alles wat er geleidelijk ontstaat aan nieuwe vormen van religieus leven.
In onze inventarisatie onderscheiden we vier categorieën van verbondenen, bewegingen en gemeenschappen:

1. Geassocieerden en groepen van leken die min of meer rechtstreeks met religieuze instituten verbonden zijn.

Tot deze categorie rekenen we onder meer kringen zoals de Familia Augustiniana, de Leken-Maristen, de Chevalier-verbondenen en de Franciscaanse Leken Orde in Nederland.

Verder denken we daarbij aan de geassocieerden van bijvoorbeeld de Broeders van Maastricht, de Congregatie van het Heilig Sacrament en de Karmelieten, maar ook aan lekenmissionarissen van o.a. SMA en Mill Hill.
In totaal zijn ons binnen die categorie zevenentwintig kringen en bewegingen van verbondenen bekend.   
Klik hier voor een volledig overzicht.

2. Communiteiten van religieuze instituten waar (geassocieerde) leken meeleven.

We kennen binnen deze categorie ongeveer tien gemeenschappen; onder meer Priorij Emmaus en de Eleousacommuniteit van de Fraters van Tilburg.  
Klik hier voor een volledig overzicht.

3. Min of meer zelfstandige groepen of bewegingen en ‘andere vormen van erfgoed doorgeven’.

Op dit vlak telt onze inventarisatie zeventien bewegingen, waaronder de Stichting Don Bosco Groep Nederland, de Catholic Worker Beweging, de Franciscaanse Beweging, Vereniging Scala en de "Missionaire Beweging van Afrika" (M.B.A.) geassocieerd aan de Witte Paters en Witte Zusters.   
Klik hier voor een volledig overzicht.

4. Min of meer zelfstandige religieuze leefgemeenschappen van (vooral) leken die een band hebben met religieuzen.

Onze telling komt hier momenteel tot vijftien, waartoe we dan o.a. rekenen de Wonne, Gemeenschap de Hooge Berkt en de Nikola-kommuniteit. Gemeenschappen met meerdere groepen op verschillende plekken, zoals de Wonne en Emmaus, zijn daarbij slechts een keer meegeteld.   
Klik hier voor een volledig overzicht.

Is dat alles?

De groepen en bewegingen die wij binnen de bovenstaande categorieën hebben ingedeeld, sluiten zeker niet alles in van wat er zich op dit vlak manifesteert. Wij hebben ons beperkt tot die nieuwe vormen van religieus leven, die volgens ons een aanwijsbare band hebben met religieuze instituten of religieuzen in Nederland (soms ook daarbuiten wanneer een groepering grensoverschrijdend is).

Pierre Humblet



 

RELIGIEUS LEVEN VINDT WEER
WEG NAAR BOVEN


Tjeu Timmermans (zie foto hierboven) is voorzitter van de "Konferentie Nederlandse Religieuzen",
afgekort de "KNR".
Door Twan van Lierop

De Konferentie Nederlandse Religieuzen moest moest meer dan 2000 mensen teleurstellen, die zich hadden aangemeld voor deze manifestatie.
Volgens de KNR getuigt de overweldigende belangstelling voor deze bijeenkomst van het toenemende verlangen naar zingeving en spiritualiteit in de samenleving.

De manifestatie in de Vereeniging in Nijmegen biedt plaats aan 1500 mensen, maar trekt tot verrassing van de KNR veel meer publiek. "Het was voor ons een enorme uitdaging en een risico om zo'n congres op te zetten", zegt Tjeu Timmermans, voorzitter van de KNR. "We hadden wel het vermoeden dat er van alles in beweging is en dat veel mensen op zoek zijn naar zingeving, maar het was voor ons de vraag of het zou lukken die mensen ook te bereiken. De grote belangstelling heeft ons blij verrast."

"In onze hectische samenleving verlangen steeds meer mensen naar momenten van bezinning", stelt Timmermans vast. "Ze zoeken naar een nieuwe oriëntatie in hun leven. Dat kun je onder meer zien aan het grote aantal mensen dat plaatsen van stilte op zoekt en bijvoorbeeld op bedevaart naar Santiago de Compostella gaat."

Volgens Timmermans is het een misvatting dat het kloosterleven zijn langste tijd zou hebben gehad. "In de voorbije decennia is vooral de neergang van de kloostergemeenschappen in beeld geweest. Veel gemeenschappen zijn zich gaan bezinnen op hun toekomst en volop bezig zijn met verandering en vernieuwing. Dat heeft in sommige kloosters geleid tot nieuwe intredingen, maar ook tot allerlei vormen waarin mensen zich met kloostergemeenschappen kunnen associëren, bijvoorbeeld door deelname aan activiteiten en vieringen. Een andere ontwikkeling is de opkomst van lekenbewegingen."

"Het religieuze leven is niet voorbij, maar is veranderd", zegt Timmermans. "In de samenleving is van alles aan de hand. De mens blijkt helemaal niet zo autonoom te zijn. We kunnen niet alles oplossen. We gaan allemaal dood, we worden geconfronteerd met oorlog, met zinloos geweld, met botsende culturen. Dat roept vragen op over de zin van het leven. Voor mensen die op zoek zijn, kan het religieuze leven een wegwijzer zijn, die hen helpt hun eigen weg met God in hun leven te vinden."

©

Religieus congres KNR

1/ De Konferentie Nederlandse Religieuzen in Den Bosch is de overkoepelende organisatie voor katholieke religieuze instituten in Nederland. De KNR behartigt de belangen van kloostergemeenschappen van ordes en congregaties.

2/ De KNR wil met deze manifestatie "Stilte, verbondenheid, bezieling", woensdag l.l. in Nijmegen, inspelen op de hernieuwde aandacht voor religieus leven, zingeving en spiritualiteit.

3/ Sprekers op het congres waren onder anderen prof. dr. Herman De Dijn, prof. Dr. Kees Waaijman, cabaretier Freek de Jonge, SP/leider Jan Marijnissen, dichteres Judith Herzberg en rabbijn Awraham Soetendorp

4/ Het congres was vooral gericht op 'zinzoekers'. Tijdens de manifestatie presenteerden religieuze instituten, bewegingen en organisaties zich aan het publiek op een kloostermarkt.

 

Op de foto hier boven zie je Anne Marieke Schwencke en gastenzuster Imma bij het clarissenklooster in Megen. Volgens zuster Imma past de ontvangst van gasten in de tijd van meer openheid.

De Clarissen besloten in de jaren zestig om hun slotklooster ook open te stellen voor anderen. ,,Voorheen leefden we in afzondering om zo intens en zo radicaal mogelijk voor God te leven", zegt ze. ,,De ontvangst van gasten paste in een tijd van meer openheid. Bij ons is iedereen welkom, vrouwen en mannen, gelovigen en ongelovigen, zolang ze maar komen voor stilte en verdieping."

Het klooster van de Clarissen heeft acht kamers voor mensen die enkele dagen bij de zusters te gast willen zijn.
De gasten eten met de Clarissen mee, in stilte, mogen deelnemen aan de gebedsdiensten, vijf per dag, kunnen wandelen in de gastentuin en gebruik maken van de bibliotheek van het klooster. Ook is er de mogelijkheid om een persoonlijk gesprek aan te vragen.

,,Veel mensen zijn op zoek naar het 'meer' in hun leven", zegt zuster Imma. ,,Meer dan huis, auto en carrière. Ze willen intenser en minder oppervlakkig leven en verlangen ernaar om dichter bij zichzelf te komen. De kerken lopen leeg, maar innerlijk is er nog veel rijkdom. Veel mensen zijn op zoek naar een persoonlijke relatie met God en willen ontdekken wat hun weg in het leven is."

De 39-jarige Anne Marieke Schwencke uit Leiden is regelmatig te gast bij de Clarissen in Megen. ,,Het is heel waardevol wat de zusters bieden", zegt ze. ,,Dit klooster is een soort rustpunt voor mensen zoals ik. Ik heb mijn gezin, mijn werk, druk, druk, druk, het bekende verhaal. Hier vind ik stilte en rust, en word ik me van allerlei dingen veel bewuster. Ook innerlijk gebeurt er van alles. Je staat hier stil bij wat wezenlijk is, waar het werkelijk om gaat in het leven."

Ze was een jaar of 23, was niet kerkelijk opgevoed en zat vol levensvragen, toen ze voor het eerst bij de Clarissen kwam. "Ik vond het een fijne plek en voelde me er meteen thuis. Het is een heel bijzondere gemeenschap. Ik waardeer de gastvrijheid en de warme band met de zusters die ik in de afgelopen jaren heb leren kennen. De zorg waarmee ze alles doen, hun respectvolle levenshouding, het ritme van hun leven, de rust en regelmaat, daar zit veel wijsheid in."
Een van haar mooiste herinneringen aan het klooster in Megen was de dag in 1998 toen ze zich er liet dopen.

"Ik ben er de zusters heel dankbaar voor dat dat mocht. Ik heb hier een openheid naar een religieuze dimensie leren ervaren. Het is alsof er een andere wereld voor mij is opengegaan. Het lijkt soms wel alsof de tijd in het klooster trager verloopt dan in de haastige wereld erbuiten. Dat helpt mij ook om meer rust in mijn dagelijkse bestaan te brengen."
Twan van Lierop.

Zie de website van de Zusters Clarissen te Megen ©
  © Brabants Dagblad 021007. met dank.

Webmaster-NL

Vorige pagina